Mpox virüsü (eski adıyla Maymun Çiçeği), son yıllarda özellikle Afrika ve Orta Doğu başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde artan vaka sayılarıyla dikkat çeken bir viral hastalıktır. 2024 yılı itibarıyla Pakistan’da da görülen vakalar, Mpox virüsünün küresel bir sağlık tehdidi haline geldiğini bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Mpox Virüsü Nedir?
Mpox virüsü, ilk olarak 1958 yılında maymunlarda tespit edilmiş ve adını buradan almıştır. İnsanlarda ilk Mpox vakası ise 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde görülmüştür. Virüs, genellikle kemirgenler ve primatlar gibi hayvanlardan insanlara bulaşır. İnsanlar arasında ise yakın temas, solunum yolu salgıları veya virüsle kontamine olmuş yüzeylerle temas yoluyla yayılabilir.
Mpox Virüsü Belirtileri Nelerdir?
Mpox virüsünün kuluçka süresi genellikle 6 ila 13 gün arasında değişir. Belirtiler genellikle ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, halsizlik ve lenf bezlerinde şişlik ile başlar. Birkaç gün içinde, vücutta yaygın döküntüler ortaya çıkar. Bu döküntüler genellikle yüzde başlar ve daha sonra gövdeye, kollara ve bacaklara yayılır. Döküntüler başlangıçta düz kırmızı lekeler şeklindedir, daha sonra içi sıvı dolu kabarcıklara dönüşür ve sonunda kabuklanarak iyileşir.
Mpox Virüsü Nasıl Yayılır?
Mpox virüsü, enfekte bir hayvanla veya insanla yakın temas yoluyla yayılabilir. Hayvanlardan insanlara bulaşma, enfekte hayvanın kanı, vücut sıvıları veya deri lezyonlarıyla temas yoluyla gerçekleşebilir. İnsanlar arasında bulaşma ise şunlar yoluyla olabilir:
- Yakın temas: Enfekte bir kişinin deri lezyonları, vücut sıvıları veya solunum yolu salgılarıyla doğrudan temas.
- Solunum yolu damlacıkları: Enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında havaya yayılan damlacıkların solunması.
- Kontamine yüzeyler: Enfekte bir kişinin dokunduğu yüzeylerle temas.
Mpox Virüsünden Korunma Yolları
Mpox virüsünden korunmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:
- Enfekte hayvanlarla (özellikle hasta veya ölü maymunlar, kemirgenler) temastan kaçının.
- Ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.
- Mpox hastası olan kişilerle yakın temastan kaçının.
- Mpox hastası olan kişilerin kullandığı eşyaları (giysiler, yatak takımları gibi) paylaşmayın.
- Mpox virüsüne karşı aşı olun (risk altındaki kişiler için önerilir).
Mpox Virüsü Tedavisi
Mpox virüsü için spesifik bir tedavi yoktur. Ancak, belirtileri hafifletmek ve komplikasyonları önlemek için destekleyici bakım sağlanabilir. Bu, sıvı alımını artırmayı, ağrı kesiciler kullanmayı ve ikincil enfeksiyonları tedavi etmeyi içerebilir.
Mpox Virüsü Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Mpox Virüsü Ölümcül müdür?
Mpox virüsü enfeksiyonları genellikle hafif seyreder ve çoğu hasta birkaç hafta içinde iyileşir. Ancak, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara ve ölüme yol açabilir. Ölüm riski, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde daha yüksektir.
Mpox Virüsü Aşısı Var mı?
Evet, Mpox virüsüne karşı etkili olan aşılar mevcuttur. Ancak, bu aşılar genellikle sadece risk altındaki kişilere (sağlık çalışanları, laboratuvar çalışanları gibi) önerilir.
Mpox Virüsü Salgını Hakkında Endişelenmeli miyim?
Mpox virüsü salgını, dünya çapında sağlık yetkilileri tarafından yakından takip edilmektedir. Virüsün yayılmasını kontrol altına almak için önlemler alınmaktadır. Ancak, Mpox virüsü hakkında bilgi sahibi olmak ve korunma önlemlerini almak önemlidir.
Mpox Virüsü İstatistikleri
Aşağıdaki tabloda, dünya genelinde bildirilen Mpox virüsü vaka sayıları gösterilmektedir:
| Yıl | Vaka Sayısı |
|---|---|
| 2020 | 4,500 |
| 2021 | 7,000 |
| 2022 | 28,000 |
| 2023 | 87,000 |
“Mpox virüsünün hızla yayılması gerçekten endişe verici. Yetkililerin bu konuda daha fazla önlem alması gerekiyor.” – A.K.
“Mpox virüsü hakkında daha fazla bilgi edinmek ve kendimizi nasıl koruyabileceğimiz konusunda bilinçlenmek önemli.” – S.Y.
Mpox Virüsü Hakkında Daha Fazla Bilgi
Mpox virüsü hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz:
Mpox Virüsü: DSÖ Uluslararası Acil Durum İlan Ediyor (İngilizce)
Neden Son Mpox Salgını ‘Küresel Halk Sağlığı Acil Durumu’? (İngilizce)
Mpox Küresel Acil Durum: İsveç ve Pakistan’da Vakalar Bulundu
DSÖ, Mpox Virüsü Yayıldıkça Küresel Acil Durum İlan Ediyor (İngilizce)
